Türkiye Atatürk’le başlayıp İsmet Paşa ile zenginleşerek süren bir <Şairli ve yazarlı parlamentolar dönemi> yaşamıştır. Bu dönemde tümü de ün yapmış kişilerden oluşan 40’ı aşkın şairi ve yazarı bir çırpıda sayabilirsiniz.

Abdülhak Hamit Tarhan, Mehmet Akif Ersoy ve Yahya Kemal Beyatlı’dan başlayıp Cumhuriyet Şiirinin genç şairleri Kemalettin Kamu ile Ömer Bedrettin Uşaklı’ya, Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Falih Rıfkı Atay’dan başlayıp Reşat Nuri Güntekin ve Sadri Ertem’e,Samih Rıfat’tan Ahmet Hamdi Tanpınar’a,Ahmet Kutsi Tecer’e, Behçet Kemal’e kadar seçkin kalemlerle donatılmış Meclisler, Celal Bayar döneminde de –sayıca azalmış olsa bile-politikayı sanat ve düşün hayatıyla iç içe yaşatmıştır.

Kalem ve ün sahibi milletvekilleri yanında, şair ve yazar olmadığı halde,sanat dostu,şiir tutkunu ve düşünsel kişiliği ve çabaları olanları da bu gruba katarsanız, o dönem Meclislerinin, bugün bile bizi duygulandıran kalitesi,kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.İşte Mahmut Esat Bozkurt, şiirin gerçek dostu olarak o grubun içinde anılabilecek bir bilim ve siyaset adamıydı.

Prof. BOZKURT’UN KİMLİĞİ
Prof. Bozkurt, 1892’de Kuşadası’nda doğmuş, İstanbul’da hukuk öğrenimi yaptıktan sonra, İsviçre’de Freiburg’da <hukuk doktoru> unvanını almıştır. Kurtuluş Savaşı sırasında, ülkeye dönerek silaha sarılmış, bir yandan Kuşadası- Selçuk bölgesinde çarpışırken öte yandan da Ankara’da çıkan <Hakimiyet-i Milliye> gazetesine ateşli yazılar yazmıştır. Bozkurt I.BMM’ye İzmir Milletvekili olarak katılmış,2. Dönemde de seçilerek Adalet Bakanı olmuştur. Prof. Bozkurt hocalığa Ankara Hukuk Mektebinde başlamış, bu görevi Siyasal Bilgiler’de ve Ankara Hukuk Fakültesi’nde sürdürmüştür. Ünlü Bozkurt-Lotus davasında Lahey’de Yüksek Adalet Divanı önünde Türkiye’nin tezini savunarak davayı kazanmıştır.

1943’te ölümsüzlüğe göçen sevgili hocamız için, Yusuf Ziya Ortaç Akbaba’da yazdığı ağıt/yazıyı şöyle bitirmişti: <Bir yanardağı toprağa gömüyoruz.>
Prof. Bozkurt hocamızın çok renkli ve ilginç bir kişiliği vardı. O, gerçek bir Kemalist ve idealistti. Prof. Dr. Cahit Tanyol’un nitelemesiyle o,<Atatürk’ün sevdiği, güvendiği bir Kemalist doktrincidir.Atatürk’ün direktifleriyle verdiği konferanslardan oluşan <Atatürk ihtilali> adlı eseri, Kemalizm’i ilk sistemleştirme çabasıdır.
Sevgili hocamız bize Mülkiye I.sınıfta <Anayasa Hukuku> okutmuştu. Sosyalist yanı ağır basan bir Kemalist olduğunu söyleyebiliriz. İnançlı bir Cumhuriyetçi ve Ulusal İradeci oluşu yanında, haksızlığa direnen karakteri, hocamızın hayran olduğumuz en belirgin yönüydü.
Prof. Bozkurt, 1924 Anayasası ile Atatürk’ün Meclis’i kendi iradesiyle feshetmesi önerisine karşı çıkıp bir grup arkadaşıyla birlikte verdiği savaşım sonucu, Gazi’ye önerisini geri aldıran yiğit bir insandı.

ŞENLİKLİ/ ŞAMATALI DERSLER
Bozkurt hocamız, alkışlarla derse girer, alkışlarla dersten çıkardı. Hele Atatürk’ten söz ederken –coşkuyu daha da arttırsın diye- öyle alkışlanırdı ki, kıyamet kopuyor sanırdınız. <Yaşa hoca, varol’ sesleri Siyasal Bilgiler’i inletirdi. Öteki sınıflardaki öğrenciler :
–Eyvah, bu şenlikten nasibimizi alamayacağız, diye hayıflanırlardı.
Hocamız, derslerini şiirlerle, anekdotlarla süslerdi. Şu an Birleşmiş Milletlerin <taraflı> genel sekreteri Butros gali’nin dedesi Gali Paşa’yı onunla tanımıştık.(tanımaz olsaydık)
Prof. Mahmut Esat Bozkurt, krallığa, oligarşiye, feodaliteye şiddetle karşı olan bir insandı. Halkın hakları için, padişaha ya da krala isyan eden halk kahramanlarının da yanındaydı. Sosyal ve siyasal inançları ,onun ulusal inançlarını ve coşkusunu asla gölgelemiyordu. Köroğlu’nu, Dadaloğlu’nu, Simavna Kadısı Şeyh Bedrettin’i över, Baki’den,Hacı Bayram Veli’den şiirler okurdu.
Victor Hugo’nun Fransa Kralı 4. Henri’den söz eden <Ey Dördüncü Henri, tarih bir gün senin için şunu diyecek: İyi insandı, yiğitti, ama ne yazık ki kraldı.> dizelerini heyecanla tekrarlardı.
… Renkli kişiliğiyle, tarihsel bir anıt gibi gönlümüzde yükselen Ege’nin bu inançlı evladı, gerçek Kemalist Prof. Mahmut Esat Bozkurt Hocamızı derin saygıyla ve rahmetle anmayı bir görev sayıyoruz. Ve diyoruz ki:
Evet, Ankara’mızın o şiirle, dostluklarla donatılmış eski günleri ve geceleri, eşsiz derecede güzeldi.

Şinasi Özdenoğlu (Şair ve 14.Dönem Milletvekili ve Kurucu Meclis Üyesi)
Kaynak: Cumhuriyetin 75.Yılında Türk Hukuk Devrimi ve Mahmut Esat Bozkurt-Kuşadası İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Eğitim-Öğretim Gazetesi Eki sayfa, 8 17 Şubat-1998