Mahmut Esat Bozkurt’un ölümüyle yalnız Büyük Millet Meclisinin erdemli bir üyesini kaybetmedik. Kolu, kafası ve ruhu ile yurda, halka ve rejime hizmet eden, özden, candan bir devrimci aramızdan ayrılmıştır.

Mahmut Esat, her şeyden önce Türk’e ve Türklüğe inanan, devlet ve millet hakkını, onurunu her şeyin üstünde tutan, vefalı ve cesur bir dava adamıydı. Kuvvayi Milliye çeteleri arasında silahıyla, Meclis kürsüsünde kuvvetli hatipliğiyle, sorumluluk makamlarında prensipçi ve yenilikçi kanunlarıyla, Üniversite kürsüsünde bilimi ile maddi manevi bütün varını yoğunu, Türk kurtuluşuna adamıştır. Kişisel yaşamı, herkes gibi çıkışlar ve inişler gösterir; fakat düşünsel ve siyasal yaşamı, Cumhuriyet gençliklerine sürekli örnek olarak verilebilecek, şaşmaz bir dürüstlükle kalmıştır.
Mahmut Esat adı, ilk duyuluşta, akla medeni yasayı ve Bozkurt olayını getirir. Yeniçağ Türk toplumun temel taşlarından biri, medeni yasadır. Bozkurt uluslar arası bir mahkemede, bir büyük devlete karşı, Türkiye’nin hakkını savunmuş ve kurtarmıştır.

Mahmut Esat, şeflerinin emrinde ve hizmetinde, onların hiçbir iyi niyetten, dürüst çalışmadan esirgemedikleri yardımlarıyla, fakat kendi zekasının, bilgisinin ve inanışının ödülü olarak Türk devrim tarihine geçmek onurunu kazanmıştır.

Doğrudan doğruya rejime ve şeflere yönelmek cesaretini gösteremeyen kinler, hınçlar ve garezler, bir zamanlar Mahmut Esat’ın üstüne yığıldı. O bütün saldırıları açık ve içinde bir aslan yüreği çarpan göğsü ile kabul etti. Mahmut Esat, her ölümlü gibi, maddeten düşe kalka yaşamını bitirdi. Ancak manevi yönden yüceliğini tuttu. Öldükten sonra büyümeye devam edecektir.
Bizler Kuvvayi Milliye ve İnkılap(devrim) devirlerinin büyük kurucularının yanındaki bir avuç aydın ve inançlı dava arkadaşının anılarını unutamayız. Örnek gösterilebilen bir hizmet ve erdemliliğin ömrü, ahlak ve çağdaş eğitim kitaplarının bin öğüdünden daha yararlıdır. Büyük bir evladını kaybettiğinden dolayı Cumhuriyet Halk Partisine başsağlığı dileriz.

Falih Rıfkı Atay