İnkılap adliyesinin ilk kurucusu Mahmut Esat Bozkurt, henüz çok genç sayılacak bir yaşta aramızdan ayrıldı, gitti, yoktur, henüz adliye ailesi, onun ölümüyle derin bir matem(yas) içine girmiş bulunuyor.
Bu ölüm karşısında yurdun her bucağından kopup gelen acıklı sesler, yeni cemiyetin( toplumun) ileri fikirli yeni insana karşı beslediği derin sevginin çok manalı(anlamlı) akisleridir(yansımasıdır).
Mahmut Esat Bozkurt’un bütün ömrü boyunca arkasından koştuğu ideali, hep millet ve memleket sevgisi olmuştur. Onun hayatının bütün safhalarında (evre) memleket içinde ve dışındaki bütün çalışmalarında ihtiras haline gelmiş olan bu sevginin çok canlı tezahürünü (ortaya çıkma) görüyoruz.
Onun gerçek ve samimi inkılapçılığı da bu sevginin bir neticesidir. Memleket tarihinde, eski ve geri bir devri kapayıp yeni ve ileri bir cemiyet kurma kararı ile ileriye atılanların arkasından hızla, hamle ile koşan Mahmut Esat Bozkurt’un kah politika sahasında, kah ilim vadisinde(alanında) inkılap prensiplerini( ilkelerini) müdafaa etmek (savunmak) ve onları gerçekleştirmek için büyük heyecanla, atılganlıkla çalışması, medeni(uygar) bir insan camiası (toplum) yaratmanın tek çaresini, ileri milletlerde müşterek(ortak)esaslara sarılmakta bulunmasından ileri gelmiştir.
O, adliye sahasında yapılan inkılaplarda oynadığı büyük rolle bu idealine doğru azimle, heyecanla ve yılmadan, sarsılmadan yürüdü; eski devrin ilk ve ortaçağdan kalma iptidai (ilkel) müesseselerini)( kurum) modern ve ileri kanunlarla cihazlanmış (donanmış) yeni bir adliye binası kurdu.
Arkasından gelenler, bu binanın sağlamlaşması ve güzelleşmesi için çalıştılar. Mahmut Esat Bozkurt, arkasında her faniye(ölümlü) nasip olmayan zengin bir miras bırakarak gitti; bu kadar büyük başarılarla dolu geçen bir hayatın derin hazlarını(sevinç) da beraber götürdü.
Arkasında kalanlar için onun hayatından alınacak dersler ve kendilerine emanet edilen vazifeler vardır. Cumhuriyet adliyesi, kendisine emanet edilen vazifeyi, her vakit, her işte Cumhuriyeti, inkılap prensiplerini ve cemiyetin yüksek menfaatlerini (çıkarını) korumayı hedef tutarak muvaffakiyetle başaracaktır. Büyük ölünün aziz(kutsal) hatırası önünde saygı ile eğilirim.
Ali Rıza Türel – Adliye Vekili – 1944